Hình thức rung lắc, đưa võng, đẩy xe nôi mạnh tay sẽ khiến trẻ hay bị nôn trớ, nhất là trẻ dưới 6 tháng tuổi.
Và hoàn toàn không “nói quá lên” lên với cảnh báo này nhé các mẹ.
Nói về mức độ rung lắc cỡ nào sẽ ảnh hưởng đến trí não thần kinh của trẻ dù không có thông tin nào nói chính xác. Nhưng chắc chắn việc rung lắc, đưa võng, đẩy xe nôi mạnh tay sẽ khiến trẻ hay bị nôn trớ là tình trạng thường xảy ra với trẻ (tương tự tình trạng say xe). Nhiều mẹ cứ than con mình sao hay nôn trớ nhưng lại không để ý tới việc này.
Nhiều bố mẹ, ông bà, cứ cho con cháu lên nôi, lên võng là lắc qua lại mạnh tay, đẩy nhanh tay, đưa võng ào ào trong khi trẻ mới có mấy tháng tuổi là rất sai lầm. Thường làm theo thói quen mà không nghĩ như vậy sẽ khiến hệ thần kinh của trẻ bị ảnh hưởng. Nhất là với trẻ sau khi ăn hay bú bị rung lắc vừa mệt hệ thần kinh vừa mệt cho đường ruột. Sau khi ăn 2-3 tiếng, thức ăn mới được tiêu hóa hoàn toàn để hấp thu vào máu đi nuôi cơ thể. Trẻ ăn bú xong mới vài chục phút cứ bị rung lắc như vậy làm sao tiêu hóa nổi? Tất nhiên sẽ khiến trẻ dễ nôn trớ.
Có mẹ đã than “con em dạo này hay trớ quá, ăn cả 2-3 tiếng rồi vẫn bị ói ra” hay “nó bú xong hay vọt hết ra ngoài sữa phun thành vòi luôn … ” khi hỏi lại mới biết mẹ cho con bú xong thì bỏ vô xe đẩy ào ào để con dễ ngủ, thành phản tác dụng. Chị em có con hay nôn trớ trong thời gian gần đây nên xem lại tình huống này.
Nhiều người có thói quen chơi đùa với trẻ nhỏ bằng cách bồng bế tung trẻ lên cao hoặc đưa võng, rung lắc nôi thật mạnh. Đây là những động tác rất nguy hiểm, có thể khiến trẻ rơi vào hội chứng trẻ bị rung lắc dẫn đến tổn thương não vĩnh viễn.
Thống kê ở Mỹ cho biết, mỗi năm có khoảng 1.200 – 1.400 trẻ chấn thương hoặc chết vì hội chứng trẻ bị rung lắc (họ gọi là shaken baby syndrome).
BS Nguyễn Văn Phúc, khoa chẩn đoán hình ảnh bệnh viện Xanh Pôn cho biết: “hội chứng trẻ bị rung lắc” (Shaken baby syndrome) còn được gọi “chấn thương đầu kiểu ngược đãi” (abusive head trauma) là bệnh lý hay gặp nhưng thường bị bỏ sót. “Theo nhiều nghiên cứu trên thế giới, trong số trẻ bị chấn thương sọ não, có tới 33% là do hội chứng rung lắc.
Khoảng 1/3 trong số đó tử vong do tổn thương não nặng, số còn lại có biểu hiện lâm sàng cấp tính hoặc bán cấp. Ngoài ra, có những trẻ không có triệu chứng nhưng bị ảnh hưởng di chứng thần kinh nặng nề trong suốt cuộc đời như chậm phát triển trí tuệ, thị lực kém, rối loạn hành vi nói và nghe, động kinh, tổn thương kỹ năng định hướng nhận thức”.
Các nghiên cứu cho thấy những tổn thương có thể xảy ra chỉ với năm giây rung lắc!
Phần lớn hội chứng rung lắc gặp ở trẻ dưới hai tuổi, trong đó xảy ra cao nhất là ở trẻ từ sáu tuần đến bốn tháng tuổi.
“Đầu trẻ có trọng lượng và thể tích khá lớn so với cơ thể, khối cơ của cổ lại quá yếu, không đủ sức nâng đỡ đầu nên khi bị rung lắc, quán tính và gia tốc của đầu lớn, dễ gây chấn thương sọ não. Mặt khác, tế bào não trẻ nhiều nước, tổ chức não lỏng lẻo, sợi trục thần kinh myelin hoá chưa hoàn toàn nên khi bị rung lắc rất dễ đứt sợi trục thần kinh hoặc làm phù nề nhu mô não. Ngoài ra, lượng dịch trong khoang dưới màng nhện nhiều, số lượng mạch máu não của trẻ nhiều hơn người lớn nhưng cấu trúc thành mạch không bền bằng người lớn. Bởi vậy, nhu mô não và các mạch máu rất dễ bị tổn thương khi rung lắc”, BS Phúc giải thích.
Khó điều trị nhưng có thể phòng ngừa
Theo TS.BS Nguyễn Thị Thu Lan, hội Nhi khoa Việt Nam, đến nay vẫn còn nhiều tranh cãi về mức độ và tư thế rung lắc như thế nào là nguy hiểm cho trẻ. Nhìn chung, các chuyên gia cho rằng những động tác mạnh làm thay đổi tư thế trẻ nhanh, như trẻ đang nằm được bế thốc dậy, xốc nách nhấc bổng trẻ lên cao rồi hạ xuống, rung lắc hoặc xoay trẻ liên tục, … đều rất nguy hiểm, có thể gây hội chứng rung lắc.
“Phát hiện tổn thương não do hội chứng rung lắc gây ra rất khó, bởi triệu chứng thường không rõ ràng và dễ nhầm với một số tình trạng khác như nhiễm siêu vi, rối loạn tiêu hoá… Việc điều trị tổn thương não đa phần cũng rất khó khăn. Tuy nhiên, bệnh lý này lại dễ phòng ngừa”, BS Lan tư vấn.
Để phòng ngừa, các gia đình tuyệt đối không thực hiện các động tác rung lắc mạnh bạo với trẻ nhỏ, nhất là trẻ dưới hai tuổi. Khi di chuyển trẻ, giữ cổ trẻ ở tư thế tương đối cố định.
“Nếu bất chợt trẻ có biểu hiện quấy khóc nhiều, bỏ ăn hay bỏ bú, ói, ngủ lịm, gương mặt không cảm xúc, da xanh tái nhìn thấy rõ nhất vùng trán, co giật, lờ đờ, ngủ gà ngủ gật, … và trước đó đã xảy ra tình trạng chơi giỡ kiểu rung lắc với trẻ trước đó, nên nghĩ ngay đến hội chứng trẻ bị rung lắc và đưa con đến bệnh viện khám sớm”, BS Lan nói.
Đã có nhiều trường hợp chơi đùa với con, người lớn cao hứng đưa trẻ lên cao, hạ xuống thấp chơi trò “máy bay” nhằm chọc bé cười. Đến tối thì bé khóc dữ, nôn ói, bỏ ăn, … người nhà phải đưa trẻ nhập viện.
Cho trẻ ngủ nôi hay võng mà rung lắc, đưa lại nhẹ nhàng cho trẻ dễ ngủ không nguy hiểm. Tuy nhiên, cũng không nên tập cho trẻ nằm võng, sẽ ảnh ưởng đến quá trình phát triển cột sống của trẻ khi nằm vòng thường xuyên mỗi ngày mấy tiếng. Việc đung đưa cũng khiến trẻ thành thói quen, sau này muốn tập cho con ngủ giường cũng rất khó khăn.
Các bài viết được quan tâm, xem nhiều nhất:
– Bổ sung nguồn kháng thể và dinh dưỡng vàng cho trẻ từ sữa non giúp trẻ khỏe hơn tăng cân tốt
– Bí quyết của người mẹ trẻ giúp con không còn bị viêm họng, viêm phế quản
– 3 Cách cải thiện ngay khi trẻ bú kém, chậm tăng cân, đứng cân
– Cách cải thiện nôn trớ, tiêu chảy, biếng ăn ở trẻ được Bác Sĩ chuyên khoa sản nhi lựa chọn.
– Nhận biết 8 dấu hiệu và 3 giai đoạn còi xương ở trẻ.
– Quá bất ngờ: Bé Thanh Trúc đã tăng gần 10kg và cao thêm 21cm sau hơn 1 năm; bé Anh Tú tăng 2kg và cao thêm 7cm chỉ sau 2 tháng
Hãy xem chia sẻ từ bà mẹ “Hot girl” Minh Hà, đã áp dụng với con trai út của mình sau thời gian bị sốt virus và dị ứng da. Giúp bé trai nhà “Lý Hải Minh Hà” ăn ngon ngủ ngon, tăng cân trở lại.
